Polecamy:

Porady

Dieta dla ogórków

Jak w okresie wiosny nawozić uprawy ogrodnicze pod osłonami

Do podstawowych warunków udanej i opłacalnej produkcji pod osłonami należy trafne zabezpieczenie roślin w stosunku do odczynu podłoża oraz jego zasobności w niezbędne składniki pokarmowe na wszystkich etapach produkcji.

Niezbędną pomocą w tym zakresie są badania odczynu i składu chemicznego podłoża, oraz - dla części gospodarstw - opracowanie konkretnego zalecenia nawozowego, zawierającego: dobór rodzajów, dawek, terminów i częstotliwości stosowania nawozów oraz, konieczną coraz częściej, korektę (przeważnie obniżenie) odczynu podłoża.

Badania gleb, wód, pożywek i podłoży ogrodniczych w ostatnich latach cieszą się coraz większym powodzeniem. Za stosunkowo niewielką (w stosunku do obecnych cen nawozów ogrodniczych oraz możliwych do uzyskania oszczędności i efektów produkcyjnych) odpłatnością, wynoszącą w tym roku za podstawowe badania 37,60zł/próbkę i na życzenie zleceniodawcy 13,40zł/zalecenie, uzyskuje się wiedzę o stanie potrzeb roślin lub o stopniu ich zabezpieczenia w poszczególne składniki pokarmowe w konkretnym obiekcie uprawowym. Podstawowy zakres badań podłoży ogrodniczych obejmuje:

- ustalenie odczynu (pH w wodzie) i poziomu wapnia;

- badanie zawartości podstawowych składników pokarmowych: azotu, fosforu, potasu i magnezu. Na życzenie zleceniodawcy oznacza się również siarkę i mikroelementy: bor, miedź, cynk, żelazo i mangan;

- ustalenie zawartości chloru i stopnia zasolenia podłoży stałych lub EC pożywek;

Można też zlecić wykonanie innych badań, często pomocnych w nawożeniu upraw ogrodniczych:

- wykonanie krzywej neutralizacji lub zakwaszania podłoża;

- ustalenie pH, składu chemicznego wód i ich przydatności do produkcji;

W trakcie produkcji można ustalić skład chemiczny części wskaźnikowych roślin, jako element oceny odżywienia i jednocześnie jako metoda ustalenia dawek i częstotliwości nawożenia uprawy.

Analiza wyników badań około 2 tys. próbek ogrodniczych za ostatnie dwa lata oraz bieżące kontakty ogrodników ze Stacją, pozwalają na zasygnalizowanie najczęściej występujących problemów w zakresie nawożenia upraw ogrodniczych. Sprawiają one trudności dla części osób, zwłaszcza początkujących, mniej doświadczonych w produkcji ogrodniczej. Należą do nich:

- Niewłaściwy dobór podłoży lub ich komponentów do wysiewu nasion i następnie do pikowania siewek (niskie torfy bez komponentów, zbyt duży udział mocno przekompostowanego obornika, dodawanie piasku o bardzo wysokim pH i poziomie wapnia), stosowanie do podlewania lub do fertygacji bardzo twardej i zasadowej wody bez jej wcześniejszego zakwaszenia;

- Rozpoczęcie produkcji (siew nasion, pikowanie siewek lub wysadzenie rozsady na miejsce stałe) do nieznanego podłoża. Występują wtedy problemy, identyfikowane przez kondycję roślin i uściślane poprzez spóźnione badanie podłoża. Próba ich eliminacji na rosnących roślinach (zwłaszcza siewkach lub rozsadzie) nie zawsze jest skuteczna i jednocześnie bardzo kosztowna. W skrajnych przypadkach wiele roślin ginie. Powoduje to konieczność zakupu, często gorszej rozsady z innych źródeł i opóźnienie zbiorów, zazwyczaj znacznie tańszych w późniejszym okresie;

- Stosowanie do podłoża na wyczucie za wysokich, często nie zrównoważonych, dawek nawozów mineralnych oraz wapnia i obornika oraz zakwaszanie podłoża bezpośrednio przed wysadzeniem roślin. Powoduje to zbyt wysoki poziom i nierównowagę składników pokarmowych oraz towarzyszące mu wysokie zasolenie w początkowym okresie uprawy, gdy młode rośliny nie tolerują wysokich stężeń soli. System korzeniowy roślin jest wtedy słabo rozwinięty, co ma zasadniczy wpływ na uprawę w całym okresie wegetacji;

- Zbyt niski poziom fosforu w początkowym okresie uprawy, co przy wczesnych wysadzeniach do nie dogrzewanych folii (za niskie temperatury podłoży) powoduje zahamowanie wzrostu roślin i ich „fioletowienie”;

- Niewłaściwy dobór asortymentów nawozów: odmienne proporcje składników pokarmowych w stosunku do stanu zasobności podłoża i do potrzeb roślin w poszczególnych fazach rozwojowych, stosowanie nawozów typowo „rolniczych”, często jednoskładnikowych i o niskim poziomie składników (zbędny wzrost zasolenia powodowany balastem) oraz zbyt duży udział formy amonowej azotu w ogólnym nawożeniu azotem;

- Wysoka intensywność produkcji, a więc i nawożenia pod osłonami oraz zmieniające się zapotrzebowanie (ilościowe i proporcje składników) roślin w poszczególnych fazach rozwojowych wymaga od ogrodników kilkukrotnej oceny pH i zasobności podłoża oraz bieżącej korekty nawożenia wraz ze zmieniającym się pH i zasobnością. Część ogrodników zapomina o tym oczywistym fakcie i popełnia błędy, które dostrzegane są z opóźnieniem, przeważnie dopiero po wyraźnej reakcji roślin. Często jest już za późno i następuje znaczny spadek ilości i pogorszenie jakości plonu.

Przedstawiając powyższe spostrzeżenia wyrażam pogląd, że pomogą one, zwłaszcza początkującym i mniej doświadczonym ogrodnikom w wypracowaniu właściwych metod nawożenia upraw pod osłonami oraz podjęcie stosownych działań podczas prac wiosennych.

Jan Grabowski, Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Białymstoku

Artykuł powstał na podstawie analizy wyników badań gleb i podłoży ogrodniczych w latach 2008-2009 zlecanych do badań w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Białymstoku

Poskromienie złośnicy

POSKROM WETERYNARYJNY PW-2 Dane techniczne: długość: 2,3 m; szerokość: 1,25 m; wysokość: 1,93 m; waga: 260 kg; cztery pasy blokujące. Wyposażenie opcjonalne: zaczep ciągnikowy; zaczep samochodowy; uchwyt pachwinowy.

Bezpieczeństwo

W wysokowydajnych stadach nie lada problemem są kłopoty krów z nogami. Złe żywienie, rezygnacja z wypasania zwierząt na pastwiskach, w końcu lekceważenie regularnej pielęgnacji racic może powadzić do fatalnych skutków.

Właściwa korekcja racic jest niezbędna dla utrzymania krów w dobrej kondycji. Jeśli decydujemy się na przeprowadzanie jej samodzielnie - przydatnym urządzeniem będzie dla nas poskrom. Oczywiście są tacy, którzy wolą wykonać go samodzielnie. Jednak pewniej jest kupić go u sprawdzonego producenta. Korekcja racic jest konieczna nie tylko w oborach uwięziowych (tu powinno się ją przeprowadzać dwa razy do roku), ale również w oborach wolnostanowiskowych, choć w takich ścieranie warstwy rogowej jest znacznie większe.

Źle utrzymane racice u bydła wiążą się z powstawaniem schorzeń kończyn, a co za tym idzie ograniczeniem swobody ruchu i pośrednio zmniejszeniem dawki pobieranej paszy. Wszystko to może spowodować spadek wydajności mleka nawet do 20%.

Kiedy po raz pierwszy dokonać korekcji u cielęcia? Przed ukończeniem pierwszego roku życia. U krów przebywających na pastwisku należy wykonać wiosenną korektę racic na 1-2 miesiące przed wyjściem na pastwisko oraz korektę jesienną przed utrzymaniem alkierzowym.

Poskrom weterynaryjny służy do czasowego unieruchomienia zwierzęcia przy dokonywaniu korekty racic i innych zabiegów weterynaryjnych u krów mlecznych. Na przykładzie urządzeń produkowanych przez firmę Rolstal prezentujemy konstrukcję poskromu. Wykonany jest z rur stalowych połączonych ze sobą spawami. Ma kształt prostopadłościanu, na narożnikach którego umieszczone są słupki pionowe, do których z kolei przyspawane są z dwóch dłuższych stron poziome rury zabezpieczające. Poskrom posiada wejście przednie i tylne, przez które wchodzi i wychodzi bydło. Podłoga poskromu wykonana jest z ażurowej kraty stalowej, ma własności antypoślizgowe i jest stabilna dla bydła. Dla bezstresowego poskromienia bydło jest unoszone w górę za pomocą szerokich pasów z tworzywa sztucznego, podnoszonych za pomocą ręcznej przekładni ślimakowej. Kark bydła w furtce wyjściowej blokowany jest dźwignią, natomiast zadnia część zwierzęcia blokuje się zahaczanym łańcuchem. Ponadto, przy zadzie zwierzęcia umieszczona jest zawiasowo rama, do której za pomocą wąskiego paska z tworzywa sztucznego przymocowuje się jedną z tylnych kończyn zwierzęcia. Poskrom w przedniej części na dole ramy nośnej posiada dwa kółka, dzięki czemu w obrębie gospodarstwa łatwo jest go transportować.

Krowę wprowadza się do poskromu i za pomocą zamknięcia w przednim wyjściu blokuje się łeb zwierzęcia. Aby zapobiec poruszaniu się krowy, z tyłu blokuje się ją łańcuchem. Tak unieruchomioną krowę unosi się na pasach, a następnie blokuje się jedną z przednich kończyn, unosząc ją i mocując do podstawy. W tym momencie zwierzę jest gotowe do korekty racic. Po zakończeniu zabiegu opuszcza się krowę, zdejmuje blokady i wyprowadza z poskromu.

Poskrom PW-1 posiada szerokie pasy, dzięki którym za pomocą przekładni łańcuchowej można podnieść zwierzę w celu ujarzmienia. Stopka umożliwia podniesienie i blokadę racic w celu korekcji. Istnieje możliwość zamontowania kółek, dających możliwość łatwego przemieszczania poskromu w obrębie gospodarstwa.

Poskrom PW-2 posiada szerokie pasy, dzięki którym za pomocą przekładni łańcuchowej można podnieść zwierzę w celu ujarzmienia. Wąskie pasy z przekładnią i sprzęgłem jednokierunkowym umożliwiają podniesienie i blokadę racic w celu korekcji. Zastosowanie kół w przedniej części poskromu, dające możliwość łatwego przemieszczania poskromu w obrębie gospodarstwa.

opr. sam

fot. Rolstal

POSKROM WETERYNARYJNY PW-1 Dane techniczne: długość: 2 m szerokość: 1,3 m wysokość: 1,9 m waga: 365

Anioł stróż we... własnej osobie

Zasady bezpiecznej pracy, o których piszemy są raczej znane, ale jak pokazuje praktyka znane nie znaczy stosowane...

Któż ma zadbać o nasze bezpieczeństwo, jeśli nie my sami?

Okres żniw to gorący czas nie tylko ze względu na upalną letnią pogodę. Zebranie plonów to finał wielu prac, zabiegów i nakładów finansowych rolnika. Dlatego ten okres wzbudza tyle emocji i powoduje stresowe sytuacje.

Często czynniki emocjonalne oraz przemęczenie powodują niewłaściwe zachowanie się uczestników prac, a w konsekwencji i wypadki. Aby temu zapobiec, należy stosować podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy.

Oto kilka z nich:

- Maszyny żniwne mogą obsługiwać tylko mężczyźni posiadający wymagane kwalifikacje do ich obsługi oraz znający zasady ich bezpiecznej eksploatacji,

- Nie wolno przebywać pod uniesionym hydraulicznie przyrządem tnącym kombajnu (hederem),

- Heder należy podczas naprawy dodatkowo podeprzeć, np. drewnianym pieńkiem,

- Pedały obu hamulców kombajnu powinny być stale spięte,

- Nie wolno pracować kombajnem na zboczach, których kąt pochylenia jest powyżej 10 stopni,

- Na pomoście roboczym lub w kabinie operatora kombajnu nie mogą przebywać w czasie jazdy inne osoby,

- Pomost kombajnisty oraz drabinka wiodąca na pomost powinny być systematycznie oczyszczane, aby zapobiec poślizgowi i upadkowi operatora,

- Na kombajnie powinny znajdować się dwie sprawne gaśnice,

- Elementy instalacji elektrycznej kombajnu oraz kolektory wydechowe silnika należy często oczyszczać z kurzu i plew,

- Nie wolno zatrzymywać kombajnu pod liniami elektrycznymi,

- Przed uruchomieniem kombajnu i rozpoczęciem jazdy należy ostrzec osoby przebywające w pobliżu sygnałem dźwiękowym,

- Zaleca się poruszanie kombajnu po drogach publicznych z przyrządem tnącym (hederem) doczepionym w pozycji transportowej.

Prace żniwne to również zbiór słomy. Najczęściej do tego celu używane są prasy rolujące i kostkujące. Przy użytkowaniu tych maszyn nie należy dokonywać regulacji stopnia prasowania, regulacji wiązania, zakładać sznurka ani oczyszczać mechanizmów gdy włączony jest napęd prasy, ani też usuwać ręką lub nogą nadmiaru słomy na podbieraczach pras przy włączonym napędzie i włączonym silniku ciągnika.

W czasie transportu nie można przewozić osób na przyczepach załadowanych słomą lub sianem. Często dochodzi do upadków z wysokości z powodu rozsunięcia się transportowanego materiału, a w konsekwencji do uciążliwych i długotrwałych urazów, a czasami nawet śmierci. Przy wchodzeniu i schodzeniu z załadowanej przyczepy lub wozu należy korzystać z odpowiednio długiej drabiny przytrzymywanej przez drugą osobę. W czasie przejazdu drabinę przymocowuje się do borty lub pod skrzynią przyczepy.

Zastosowane powyżej zasady bezpiecznej pracy zmniejszą liczbę wypadków występujących w gospodarstwach rolnych.

Krzysztof Kozioł, Starszy specjalista ds. prewencji Oddział Regionalny KRUS w Białymstoku

opr. sam

fot. B. Klem

Cięcie bez urazy(u)

Jak bezpiecznie używać pilarek w gospodarstwie rolnym?

Wiele rodzajów prac w gospodarstwie rolnym wykonuje się przy pomocy pilarek tarczowych, nazywanych powszechnie krajzegami oraz pilarek łańcuchowych. Wypadki przy pracy podczas obsługi tych urządzeń kończą się najczęściej poważnym urazem, trwałym kalectwem lub śmiercią. Warto zapoznać się z zasadami bezpiecznej obsługi tych urządzeń, aby praca stała się bezpieczniejsza.

Pilarki tarczowe powinny być wyposażone w elementy zabezpieczające, takie jak: osłona górna piły, osłona piły pod stołem, klin rozszczepiający, elementy sterownicze, osłona pasów napędowych. Elementy te zapobiegają:

- odrzutowi obrabianego przedmiotu lub fragmentu w stronę operatora,

- kontaktowi palców rąk operatora z wirującą piłą,

- nadmiernemu hałasowi,

- zapyleniu powietrza.

Istotne jest prawidłowe usytuowanie pilarki. Należy ją ustawić na twardym i równym podłożu i zabezpieczyć przed przesunięciem. Sprawdzić, czy osłony i zabezpieczenia są na właściwych miejscach i czy ich stan jest odpowiedni. Sprawdzić, czy tarcza piły ustawiona jest centrycznie i nie wychyla się na boki. Ważne jest również odpowiednie zamocowanie klina, aby jego położenie nie zmieniło się pod wpływem przypadkowych udarów, jakie mogą wystąpić podczas obsługi pilarki. Należy zwrócić uwagę na ubranie robocze, które nie powinno być zbyt luźne. Rękawy należy zapiąć lub zawinąć powyżej łokcia. Podczas pracy należy stosować ochronniki słuchu, maski przeciwpyłowe i okulary ochronne. Nie należy stosować rękawic ochronnych. Wyposażając pilarkę w urządzenia ochronne należy je ustawić, zgodnie z zaleceniami producenta. W czasie cięcia materiału nie można stać na linii możliwego odrzutu, tylko z boku. Należy używać tylko ostrych pił. Wygięte lub pęknięte - natychmiast wymienić. Na stanowisku pracy zaleca się utrzymywanie porządku, gdyż pozostawione resztki drewna mogą doprowadzić do potknięcia lub upadku. Niedopuszczalne jest usuwanie odpadów ze stołu ręką, przy obracającej się tarczy. Stanowisko pracy powinno być też wyposażone w popychacze i inne pomocnicze wyposażenie ochronne.

Przenośne pilarki łańcuchowe są bardzo niebezpiecznymi maszynami zwłaszcza w rękach niedoświadczonego użytkownika. W rolnictwie maszyny te stosuje się do ścinania drzew i obcinania ich gałęzi oraz cięcia drewna na opał.

Użytkownik, który po raz pierwszy ma do czynienia z pilarką powinien koniecznie zapoznać się z instrukcją jej obsługi lub przejść odpowiednie szkolenie.

Do zjawisk niebezpiecznych przy pracy pilarką, które należy wziąć pod uwagę, aby uniknąć wypadkunależą:

- kontakt z ruchomą piłą łańcuchową,

- odbicie powstające na skutek niekontrolowanego ruchu prowadnicy do góry,

- hałas podczas długotrwałej pracy,

- drgania, które mogą być przyczyną powstania choroby wibracyjnej,

- zakleszczenie się piły łańcuchowej,

- pęknięcie drewna w czasie przecinania,

- warunki zewnętrzne i terenowe utrudniające pracę takie jak śliskie i nierówne nawierzchnie,

- porażenie prądem.

W celu ich uniknięcia, podczas pracy należy stosować środki ochrony indywidualnej: hełm ochronny, osłonę twarzy, ochronniki słuchu, rękawice antywibracyjne, ochronne spodnie z materiału odpornego na przecięcie oraz obuwie ze stalowymi noskami i podeszwami zapobiegającymi ślizganiu. Pilarkę spalinową uruchamiamy trzymając lewą ręką za uchwyt przedni, przyciskając jednocześnie do ziemi uchwyt tylny. Niedopuszczalne jest uruchomienie pilarki trzymanej w powietrzu. Następnie należy sprawdzić działanie elementów sterowniczych: hamulca piły łańcuchowej oraz układu smarowania łańcucha tnącego. Podczas pracy należy przestrzegać następujących zaleceń:

- trzymać pilarkę oburącz podczas pracy,

- nigdy nie wykonywać cięć na wysokości powyżej ramion, stojąc na drabinie lub wspinać się na drzewo, aby wykonywać tam cięcie,

- nie ciąć końcówką prowadnicy i unikać zetknięcia górnej części prowadnicy z twardymi przedmiotami,

- unikać cięcia górną krawędzią prowadnicy, ponieważ grozi to odbiciem pilarki,

- obrabiane drzewo umieszczać na stabilnym podłożu,

- pilarkę w czasie pracy ustawiać w taki sposób, aby żadna część ciała nie znajdowała się na linii cięcia piły łańcuchowej,

- nie pozostawiać włączonej pilarki bez nadzoru i włączonego hamulca,

- pilarkę przenosić trzymając za uchwyt przedni z wyłączonym silnikiem i włączonym hamulcem, prowadnicą skierowaną do tyłu i zabezpieczoną osłoną.

Przedstawione powyżej zasady bezpiecznej pracy zmniejszą liczbę wypadków występujących przy pozyskiwaniu i obróbce drzewa w gospodarstwie rolnym.

Marek Markiewicz, Placówka Terenowa KRUS w Bielsku Podlaskim

Warstwy mają głos

Fot. ROCKWOOL Przykład ściany dwuwarstwowej z izolacją płytami ECOROCK MAX firmy Rockwool. Doskonale zabezpieczają one budynek zarówno przed stratami ciepła przez ściany zewnętrzne oraz dodatkowo stanowi zabezpieczenie ogniochronne.

Na jakie ściany zdecydować się wznosząc budynek

Oprócz tradycyjnej cegły, która jest powszechnie stosowanym materiałem budowlanym, do wyboru jest jeszcze szereg innych materiałów i technologii opartych o beton komórkowy, gips, silikaty, keramzyt, szkielet drewniany lub stalowy, oraz styropianowe kształtki wypełniane betonem.

Przed wyborem konkretnych rozwiązań technologicznych i materiałowych dotyczących ścian należy wziąć pod uwagę takie czynniki, jak grubość i wytrzymałość ściany, jej izolacyjność cieplną, izolacyjność akustyczną, dyfuzyjność, odporność ogniową, a także ekonomiczność i trwałość.

Po co ściany

Ściany zewnętrzne to pionowe przegrody, które pełnią funkcje ochronne i konstrukcyjne. Ich zadaniem jest przenoszenie obciążeń ze stropów i przekazywanie ich na fundamenty. Dodatkowo chronią budynek przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych (wiatrem, śniegiem, deszczem), wilgocią, hałasem i zmianami temperatury. Powinny być wykonane z materiałów wytrzymałych, zapewniających odpowiednią nośność. Ważne jest by charakteryzowały się dobrą izolacyjnością termiczną. Niski współczynnik przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne pozwala na oszczędne zużycie energii w okresie zimowym oraz przyjemny chłód wewnątrz w czasie letnich upałów.

Rodzaje ścian

Ściany budynków murowanych wykonuje się zazwyczaj jako ściany jedno-, dwu- lub trójwarstwowe, z cegieł, bloczków bądź pustaków. Muruje się je na zaprawach cementowych, cementowo-glinianych lub wapienno-cementowych. Pewne elementy należy układać na zaprawach klejowych lub ciepłochronnych.

Ściany jednowarstwowe na całej grubości są wymurowane z jednego rodzaju elementów. Wznosi się je z materiałów o bardzo dobrej izolacyjności cieplnej nie wymagających dodatkowej ochrony termicznej. Ściany nośne mogą być również wykonane z kształtek styropianowych łączonych specjalnymi zamkami i zalewanych na budowie betonem.

Ściany dwuwarstwowe wykonuje się podobnie jak jednowarstwowe z tą różnicą, że dociepla się je od strony zewnętrznej. Izolatorem może być styropian lub wełna mineralna zabezpieczone cienkowarstwowym tynkiem strukturalnym lub sidingiem.

Ściany trójwarstwowe składają się z: wewnętrznej warstwy nośnej, zewnętrznej warstwy elewacyjnej oraz z warstwy izolacji termicznej. Warstwa osłonowa jest zazwyczaj oddzielona od ocieplenia wentylowaną pustką powietrzną o grubości od 3 do 5 cm. Zewnętrzna warstwa ściany jest połączona z warstwą nośną specjalnymi, nierdzewnymi kotwami.

Niezależnie od rodzaju materiałów, z jakich wykonane są ściany, ważne jest, aby wszystkie warstwy utworzyły przegrodę o dobrej izolacyjności cieplnej, zgodnej z normami. Współczynnik przenikania ciepła powinien być niższy niż 0,3 W/mkw*K.

BK