Aktualności

Nie bagatelizuj drobiazgów

Zastosowanie podstawowych zasad BHP przy opryskach pozwoli uniknąć ryzyka zatrucia chemikaliami. Nie lekceważmy tego!

BHP na wsi – chemia w gospodarstwie rolnym

Chemia w gospodarstwie rolnym, choć mogłoby się wydawać inaczej, jest obecna na każdym kroku. Efekty nieostrożnego postępowania, czy przechowywania środków chemicznych, mogą być naprawdę groźne. Corocznie odnotowuje się przypadki zatrucia chlorem, czy poparzenia wśród dzieci. Przyczyna? Jak to często bywa – lekkomyślność i brak wyobraźni.

Na początek – nieco statystyk. W roku 2009 na terenie województwa podlaskiego miało miejsce 2335 wypadków przy pracy w gospodarstwie rolnym. W 1566 przypadków poszkodowani doznali uszczerbku na zdrowiu. Zginęło 10 osób, a inwalidami zostało 147. Uznano 64 choroby zawodowe.

Podstawowe zasady

Zasady BHP w gospodarstwie rolnym są krzewione przez odpowiednie instytucje od lat, a mimo to ciągle dochodzi do wypadków, których mogłoby nie być. Gdyby tylko owe zasady były stosowane. Bezpieczeństwo tkwi w szczegółach, dlatego o każdy szczegół trzeba zadbać.

Zacznijmy od odzieży. Powinna ona być pozapinana, nie za luźna, bez wystających części. Nie mniej ważne jest obuwie – o nie śliskiej powierzchni – gdy jest sucho powinny być to trzewiki zawiązywane powyżej kostki, gdy mokro – gumowce. Warto też stosować środki ochrony indywidualnej takie jak półmaski, okulary, rękawice, czy kombinezony przeciwchemiczne.

Chemia w gospodarstwie czai się wszędzie. To m.in.

- preparaty stosowane do dezynfekcji pomieszczeń,

- środki myjące i dezynfekcyjne stosowane przy utrzymaniu higieny sprzętu do pozyskiwania mleka (konwie, wiadra, urządzenia udojowe itp.),

- środki używane do trucia gryzoni i innych szkodników na terenie gospodarstwa.

Obcując z nimi łatwo o wypadek. Jednym z zagrożeń jest możliwość zatrucia preparatami chemicznymi stosowanymi w rolnictwie. Może do niego dojść, choćby w czasie mycia i dezynfekcji pomieszczeń i sprzętu, podczas nawożenia, wapnowania, w czasie walki z gryzoniami, w czasie oprysków, zaprawiania nasion.

Jak uchronić się przed niebezpieczeństwem? Podczas stosowania nawozów w formie pylistej zalecane jest stosowanie półmasek pyłochłonnych. Po zabiegu wapnowania, zwłaszcza wapnem tlenkowym koniecznie należy się wykąpać i zmienić ubranie. Wskazane jest kupowanie nasion zaprawionych. W razie konieczności zaprawiania w gospodarstwie należy używać do tego zaprawiarki i stosować środki ochrony osobistej według zaleceń na etykiecie. Większe gospodarstwa lub grupy rolników powinny zakupić zaprawiarkę do materiału siewnego.

Wykonywanie oprysków

Opryski. To zabieg tak konieczny, jak niebezpieczny. Lekceważy ten fakt wielu. A wystarczy przestrzegać kilku zasad:

stosować środki ochrony roślin w przypadkach niezbędnych,

nie dopuszczać dzieci w pobliże aparatury ochrony roślin,

podczas stosowania trucizn pracować z drugą osobą,

przechowywać preparaty w oryginalnych opakowaniach,

używać sprzętu ochrony osobistej,

przechowywać oddzielnie odzież i sprzęt ochronny,

unikać znoszenia cieczy na teren nie objęty zabiegiem,

unikać przebywania na terenie świeżo opryskanym,

prowadzić ewidencje stosowania pestycydów,

stosować sprzęt sprawny technicznie i właściwie przygotowany.

Obecnie każdy rolnik, raz na 5 lat, musi przejść szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin, zakończone wydaniem zaświadczenia. Opryskiwacz, co również jest obowiązkiem każdego gospodarza, powinien posiadać atest, który wydawany jest na trzy lata, tylko wtedy gdy urządzenie jest sprawne technicznie. Coraz więcej rolników rozumie, że to nie tylko irytujący obowiązek, ale płyną z tego oczywiste korzyści. Takie jak: poprawa stanu technicznego opryskiwacza, obniżenie zużycia pestycydów przez lepsze ich wykorzystanie, zmniejszenie skażenia środowiska, zwiększenie bezpieczeństwa użytkownika, zmniejszenie pozostałości pestycydów w plonach.

Jednak nawet najnowszy i najbardziej sprawny sprzęt nie gwarantuje bezpieczeństwa, jeśli nieprzestrzegane są podstawowe jego zasady. To oczywiste, że przed użyciem jakiegokolwiek środka chemicznego, trzeba się zapoznać z etykietą od producenta. Ważne też, by nie wyrzucać jej od razu, ale zachować. W przypadku, gdyby doszło do zatrucia, informacje w niej zawarte, będą pomocne lekarzowi. Jak rozpoznać zatrucie środkami ochrony roślin? Objawami są złe samopoczucie i ogólne osłabienie, bóle i zawroty głowy, brak łaknienia, nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunka, niepokój, pobudzenie, ślinotok, łzawienie, nadmierne pocenie.

W czasie zabiegu nie wolno: jeść, pić, palić. Przed przystąpieniem do pracy z środkami ochrony roślin należy spożyć posiłek. Ma to na celu łatwiejsze wywołanie wymiotów w razie zatrucia.

Przed każdym zabiegiem należy dokonać kontroli dysz! I jeżeli to jest koniecznie wymienić je. Absolutnie nie wolno usuwać zapchania prymitywnymi metodami, takimi np. jak np. przedmuchanie .

Napełnianie zbiornika powinno się odbywać z dala od studni i otwartych zbiorników wodnych. W czasie oprysku należy starać się jeździć pod wiatr, aby na kierowcę opadała jak najmniejsza ilość substancji czynnej, nie mówiąc już o tym, że opryski należy bezwzględnie wykonywać ze szczelną kabiną. Mycie maszyny i to dokładne to konieczność po zakończonym zabiegu. Wykonujący tę pracę, powinien też sam się dokładnie umyć, a także uprać ubranie używane do oprysku.

Przechowywanie preparatów chemicznych

Trzeba zabezpieczyć siebie i bliskich przed niepożądanym dostępem do środków chemicznych. Dlatego powinny być one przechowywane w pomieszczeniach zabezpieczonych, niedostępnych dla dzieci i osób postronnych. Dotyczy to zarówno środków ochrony roślin, jak i preparatów do mycia sprzętu dojarskiego i dezynfekcji pomieszczeń.

Puste opakowania po preparatach trujących i silnie toksycznych zwracamy do sprzedawcy. Pozostałe opakowania oddajemy na wysypiska komunalne !

W żadnym wypadku nie należy przelewać środków ochrony roślin do nieoryginalnych opakowań, może to doprowadzić do tragicznej pomyłki. Jak podkreśla Bartłomiej Królik z Okręgowego Inspektoratu Państwowej Inspekcji Pracy, najczęściej ofiarami zatrucia są dzieci, które napiły się środka chemicznego przechowywanego w butelkach po napojach.

Paliwa, oleje i smary również powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach - w pomieszczeniu o utwardzonym, nieprzesiąkalnym podłożu. Przepracowane płyny techniczne i oleje rolnik musi zbierać i oddawać do firm uprawnionych.

Pamiętać należy też o odpowiednim zabezpieczeniu zbiorników na gnojowicę, które powinny być ogrodzone płotem o wysokości 2 metrów. Zamknięte zbiorniki powinny mieć solidne betonowe lub metalowe klapy.

opr. sam

fot. PIP

Po zakończeniu oprysków maszyny i urządzenia muszą być dokładnie umyte.	Przykład właściwego ubrania roboczego z obuwiem.