Finanse

Zgoda z wzajemnością

Wymogi Wzajemnej Zgodności uruchomione z początkiem tego rok obejmują m.in. System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt.

Od początku tego roku rolników obowiązuje część wymogów cross-complince

Od tego roku rolników obowiązują wymogi wzajemnej zgodności kryjące się pod obcobrzmiącą nazwą cross-compliance - ale nie wszystkie i, przynajmniej teoretycznie, nie wszystkich.

Niby są znane, niby już oswojone, ale ciągle istnieje spora grupa rolników, która obawia się wejścia w życie nowości. A jak zapewnia Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, to jednak nowości nie są. Tyle, że od tego roku nakaz ich przestrzeganie będzie połączone z dopłatami bezpośrednimi i to z dwóch powodów: bo obowiązują one tych, którzy występują o ten rodzaj płatności i, dlatego że to właśnie dopłaty będą zmniejszane w przypadku nie przestrzegania wymogów.

Działa tylko część

Wymogi Wzajemnej Zgodności to szereg zasad podzielony na trzy części (tzw. obszary).

Obszar A obejmuje

Identyfikację i rejestrację zwierząt,

Zagadnienia ochrony środowiska naturalnego

Obszar B:

Zdrowie publiczne,

Zdrowie zwierząt, zgłaszanie niektórych chorób,

Zdrowotność roślin

Obszar C:

Dobrostan zwierząt

Tylko wymagania z obszaru A będą sprawdzane i egzekwowane już w tym roku. Wymogi z Obszaru B i C zaczną obowiązywać od 2011 roku.

Szczegółowo o zasadach cross-compliane można przeczytać w broszurze wysyłanej do wszystkich beneficjentów dopłat bezpośrednich, jest ona również dostępna na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (www.arimr.gov.pl).

A pokrótce - trzeba dopełnić obowiązujących zasad identyfikacji i rejestracji zwierząt - wszystkie sztuki bydła, świń, owiec i kóz, powinny być oznakowane zgodnie z przepisami, wpisy w księgach rejestracji powinny być wprowadzane terminowo i przechowywane prze odpowiedni okres. Obszar A - obejmuje również ochronę dzikiego ptactwa i siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory oraz ochronę wód gruntowych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne. Istnieje też wymóg dotyczący gospodarstw wykorzystujących komunalne osady ściekowe.

Wymogi wzajemnej zgodności obowiązują tych rolników, którzy ubiegają się o:

płatności bezpośrednie do gruntów rolnych

dopłaty ONW

płatności z tytułu programu rolnośrodowiskowego

płatności z tytułu zalesiania gruntów

Jak wymogi, to kontrole

Gospodarstwa tychże rolników mogą być w tym roku skontrolowane.

- W 2009 roku planowane jest do 180 tys. kontroli na miejscu w polskich gospodarstwach - informuje Marek Kassa, rzecznik prasowy ARiMR.

Każda z tych kontroli, w przypadku stwierdzenie nieprawidłowości, może się „skończyć” zastosowaniem sankcji finansowych w postaci zmniejszenia wielkości dopłat bezpośrednich. Jednak poziom tego zmniejszenie będzie uzależniony od kilku czynników.

- Każda stwierdzona niezgodność będzie oceniana pod kątem dotkliwości, zasięgu, trwałości i ewentualnej powtarzalności niezgodności. Kontrolerzy w pierwszej kolejności będą musieli ocenić, czy stwierdzona niezgodność z wymogami wynika z nieumyślnego działania rolnika (zaniedbanie), czy też jest umyślnym działaniem - dodaje rzecznik.

W przypadku, gdy stwierdzona niezgodność będzie wynikała z zaniedbań rolnika, obniżka płatności wyniesie 3% całkowitej kwoty płatności bezpośrednich. Na podstawie raportu z kontroli może być wydana decyzja o obniżeniu skali potrącenia do 1% lub podwyższeniu do 5% całkowitej kwoty. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest odstąpienie od nałożenia sankcji finansowych.

Najdotkliwiej karani będą ci, u których kontrolerzy stwierdzą powtarzające się niezgodności. Wówczas nałożona sankcja będzie trzykrotnie wyższa, ale nie może przekroczyć 15% całkowitej kwoty płatności bezpośrednich (procent potrącenia zostanie pomnożony przez trzy).

W tych przypadkach, gdy kontrolerzy stwierdzą, że rolnik celowo dopuścił w swoim gospodarstwie do niezgodności z zasadami cross-compliance, nałożona sankcja będzie obniżała kwotę należnej płatności obszarowej o 20%. W takich przypadkach ARiMR może, na podstawie oceny zawartej w protokole z czynności kontrolnych, wydać decyzję o obniżeniu nakładanych sankcji do poziomu 15% płatności lub, w drastycznych przypadkach, może całkowicie pozbawić rolnika dopłat.

Małgorzata Sawicka