Finanse

Dom z prawem pierwokupu

CZYTELNICY PYTAJĄ

- Od lat mieszkamy z mężem w domu rodziców na wsi. Zastanawiamy się nad sprzedaniem posiadłości. Dowiedziałam się, że prawo pierwszeństwa zakupu naszej nieruchomości ma Agencja Nieruchomości Rolnych. Dlaczego tak się dzieje i w jaki sposób przebiega taka transakcja? - pyta Joanna Twarowska z okolic Siemiatycz.

Na pytania Czytelników odpowiada Zbigniew Buza, prawnik, specjalista z zakresu prawa obrotu nieruchomościami, właściciel Agencji Nieruchomości „Bis” z Białegostoku.

- Prawo pierwokupu polega na tym, że określonemu podmiotowi przysługuje pierwszeństwo zakupu. W tym wypadku prawo to wynika z przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Celem ustawodawcy, przy tworzeniu przepisów tej ustawy, była poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych, przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych oraz zapewnienie prowadzenia działalności rolniczej przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach. Ustawa jest realizacją zapisów art. 23 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w myśl których podstawą ustroju rolnego w Polsce, ma być gospodarstwo rodzinne. Ustawa nie wprowadza zakazów, które w istotny sposób ograniczałyby swobodę obrotu ziemią rolną na rynku prywatnym w Polsce. Jedynym instrumentem ingerencji państwa w obrót na tym rynku jest prawo pierwokupu przysługujące Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR). Jest to de facto prawo kontroli transakcji nieruchomości rolnych. Prawo pierwokupu polega na tym, że w określonych w ustawie sytuacjach, Agencji przysługuje prawo wejścia w miejsce nabywcy i nabycia nieruchomości rolnej za cenę i na warunkach określonych wcześniej przez sprzedającego i nabywcę.

Jak się odbywa taka transakcja? Formalnie jest to sprzedaż dwuetapowa. Pierwszym etapem jest sporządzenie warunkowej umowy sprzedaży, w której strony określają cenę oraz warunki przeniesienia własności nieruchomości. Umowa zawierana jest w formie aktu notarialnego, ponieważ forma ta jest jedyną formą przewidzianą prawem do przeniesienia własności nieruchomości. Umowę taką strona zbywająca wysyła do Agencji Nieruchomości Rolnych zgodnie z właściwością miejscową tj. do oddziału właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Agencja Nieruchomości Rolnych ma 30 dni na wypowiedzenie się w sprawie, czy daną nieruchomość kupuje, czy też nie. Wówczas wysyła zawiadomienie w formie pisemnej z odpowiedzią (odpowiedź kierowana jest na adres pytającego). Drugim etapem jest umowa „o przeniesienie własności nieruchomości”. Jeśli ANR korzysta z prawa pierwokupu wówczas to ona jest stroną umowy końcowej na warunkach określonych w umowie warunkowej. Jeśli nie korzysta - wówczas nabywcą staje się osoba, która pierwotnie chciała kupić nieruchomość.

notowała Barbara Klem

Fot. B.Klem

Oddałam grunt pod drogę

- Prowadzę z małżonkiem 5-hektarowe gospodarstwo rolne i od 19 lat podlegam ubezpieczeniu społecznemu rolników. Zostaliśmy powiadomieni, że planuje się wywłaszczenie gruntów wchodzących w skład naszego gospodarstwa rolnego w związku z budową drogi. W przyszłym roku ukończę 55 lat. Jakie warunki muszę spełnić, żeby otrzymać emeryturę rolniczą w KRUS? - pyta nasza Czytelniczka.

Na pytanie odpowiada Maria Frejda, kierownik Wydziału Świadczeń KRUS O/Białystok.

Emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu rolnikowi, który spełnia warunki:

- wiek 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna),

- podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez co najmniej 30 lat,

- zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Warunek podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu uważa się za spełniony, jeżeli rolnik podlegał ubezpieczeniu przez okres co najmniej 12 lat i 6 miesięcy oraz zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej zostało spowodowane wywłaszczeniem gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, ich zbyciem na cel uzasadniający wywłaszczenie albo trwałe wyłączenie, zgodnie z obowiązującymi przepisami, użytków rolnych z produkcji rolniczej z przyczyn niezależnych od rolnika.

Do okresów ubezpieczenia wymaganych do przyznania emerytury zalicza się okresy:

- podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990,

- prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16 roku życia przed dniem 1 stycznia 1983 r.

Podstawa prawna art. 19 ust. 2 i art. 20 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2008 r. Nr.50 poz.291 z późn. zm.)

opracowała sam