Finanse

Premia na okna

W kwietniu ub.r. rozszerzono katalog inwestycji, które można sfinansować pieniędzmi z książeczek mieszkaniowych

Już nie tylko na zakup nowego domu, czy mieszkania możemy przeznaczyć oszczędności i premię, pochodzące z likwidacji książeczki mieszkaniowej. Mogą one stanowić m.in. wkład własny przy kredycie mieszkaniowym albo pokryć koszty wymiany okien, instalacji elektrycznej i gazowej.

Przypomnijmy krótko, kwestia książeczek mieszkaniowych i premii gwarancyjnych udzielanych za ich likwidację uregulowana jest w ustawie o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. 2003 r. Nr 119, poz. 1115 z późn. zm.). W posiadaniu Polaków jest jeszcze ponad milion tzw. starych książeczek mieszkaniowych. Państwu zaś chodzi o to, by zwiększyć tempo likwidacji książeczek i ostatecznie rozwiązać ten problem.

Premię otrzymuje się w momencie likwidacji książeczki mieszkaniowej, a to z kolei można uczynić, jeśli poniosło się nakłady budowlane (za wyjątkiem wykorzystania premii, jako wkładu własnego przy zaciąganiu kredytu lub w trakcie prowadzenia inwestycji, np. budowy domu lub zakupu budowanego mieszkania). Najpierw więc trzeba np. przeprowadzić remont albo kupić mieszkanie i dopiero wtedy można się starać o premię. Właściciel książeczki powinien złożyć w dowolnym oddziale PKO BP wniosek o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej (razem z książeczką oraz dowodem osobistym). Bank informuje, jakie dokumenty są potrzebne. Uwaga - do banku z książeczką należy się zgłosić najpóźniej w ciągu 90 dni od poniesienia wydatku!

Jeszcze do niedawna książeczka finansowała jedynie zakup mieszkań używanych lub nowych od developera lub spółdzielni mieszkaniowej. Obecnie zaś właścicielom książeczek mieszkaniowych przysługuje premia gwarancyjna w związku z dokonaniem jednej z następujących czynności. Po pierwsze właściciele książeczek mieszkaniowych mogą przeznaczyć premię gwarancyjną na wykupienie na odrębną spółdzielczego lokalu mieszkalnego. Wcześniej nie było to możliwe. Po drugie zgodnie z nowymi przepisami możliwe jest przeznaczenie premii na spłatę zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych tzw. starego portfela. Chodzi o osoby, które zaciągnęły kredyt mieszkaniowy na przełomie lat 80. i 90. Był to okres ogromnego wzrostu inflacji i oprocentowania kredytów. Całość odsetek od takich kredytów wykupywało przejściowo państwo. Potem jednak trzeba było je spłacić. W międzyczasie urosły one tak, że przerosły kwoty zaciągniętego kredytu. Premia gwarancyjna zostanie przeznaczona w pierwszej kolejności na spłatę zadłużenia wobec Skarbu Państwa, następnie na spłatę skapitalizowanych odsetek od kredytu i w końcu na spłatę kredytu. Dzięki temu niektórzy kredytobiorcy na preferencyjnych warunkach będą mogli całkowicie spłacić zadłużenie zajmowanych lokali.

Poza powyższymi kwestiami pieniądze z likwidacji książeczki można przeznaczyć na remont mieszkania lub domu — np. wymianę okien, instalacji gazowej lub elektrycznej. Taki remont można przeprowadzić tylko we własnym domu lub własnym lokalu spółdzielczym.

Premia może być również wykorzystana przez właściciela książeczki mieszkaniowej na dokonanie wpłaty na fundusz remontowy we wspólnotach lub spółdzielniach mieszkaniowych za okres ostatnich 12 miesięcy (oczywiście kwota wydatków wspólnoty lub spółdzielni poniesionych w okresie ostatnich 24 miesięcy na remont części wspólnych budynku, w którym znajduje się lokal mieszkalny – w części odpowiadającej udziałowi właściciela książeczki w kosztach remontów nieruchomości wspólnej – musi być co najmniej równa wpłacie). Te uprawnienia będziemy nabywali sukcesywnie. W pierwszej kolejności z nowych regulacji skorzystali już właściciele książeczek mieszkaniowych wystawionych do 1968r. Od 1 stycznia br. można likwidować książeczki z lat 1969-1972 itd.

Dla osób mniej zamożnych korzystnym jest wprowadzenie możliwości ubiegania się o wypłatę premii jeszcze przed zakupem mieszkania, czy domu. Chodzi o przeznaczenie premii gwarancyjnej na poczet wkładu własnego z tytułu kredytu udzielanego m.in. na zakup mieszkania, domu lub jego budowę. Osoby ubiegające się o taką wypłatę powinny przedstawić umowę kredytu z bankiem, w której przewidziano udzielenie kredytu na określony, przewidziany w ustawie cel, z uwzględnieniem udziału własnego właściciela książeczki mieszkaniowej pochodzącego z premii gwarancyjnej. Znowelizowane przepisy określają dokładnie, jakie warunki muszą spełnić osoby ubiegająca się o premię.

Barbara Klem

Zdaniem eksperta

Tomasz Rybnik, dyrektor sprzedaży PKO Bank Polski SA Regionalny Oddział Detaliczny w Białymstoku:

Klienci często pytają: ile dostaną pieniędzy za książeczkę. Wysokość premii gwarancyjnej zależy od wielu czynników, a algorytm jej wyliczania jest stosunkowo skomplikowany. Kwota zależy od okresu płatności, wysokości wpłat i innych czynników. Zazwyczaj wynosi od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Zwrócę uwagę, że likwidacja książeczki również kosztuje. Na jakie wydatki powinniśmy się przygotować? Pierwsze zaświadczenie o wysokości zgromadzonych środków na książeczce mieszkaniowej jest bezpłatne, za każde następne trzeba zapłacić 25 zł. Za likwidację książeczki z wypłatą premii gwarancyjnej płaci się 30 zł (bez wypłaty premii – bezpłatnie). Przypomnę też, że własność książeczki mieszkaniowej można przenieść na inne osoby w pierwszej linii pokrewieństwa. Jeśli więc nie możemy sami skorzystać z premii, dobrym rozwiązaniem jest przekazanie praw z książeczki na członka rodziny, który będzie mógł ją wykorzystać. Cesja książeczki mieszkaniowej kosztuje 70 zł.

Fot. PKO BP SA B-STOK

Łyk historii

W 1950r. oferowano klientom dwa rodzaje książeczek oszczędnościowych: obiegowe i umiejscowione. Już wówczas planowano w PKO rozszerzenie form oszczędzania. W 1957r. wprowadzono nowe, bardziej atrakcyjne książeczki premiowane samochodami i motocyklami, a także książeczki umożliwiające gromadzenie wkładów na zakup mieszkania i towarów deficytowych. Dla długoterminowych książeczek mieszkaniowych w maju 1958r. wprowadzono gwarancję realnej wartości wkładu, co było konieczne wobec wysokiej inflacji. W rok później pojawiły się w ofercie PKO książeczki premiowane pieniędzmi, wczasami oraz krajowymi i zagranicznymi wycieczkami. Aby dodatkowo zmobilizować ludność do deponowania środków, wprowadzono zasadę, że warunkiem uzyskania członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej jest posiadanie książeczki mieszkaniowej. Wkład mieszkaniowy uzupełniało państwo, wpłacając premie za systematyczne oszczędzanie. Premia gwarancyjna jest rekompensatą, państwowym dodatkiem do oszczędności zbieranych na tzw. książeczkach mieszkaniowych, wydawanych przed 24.10.1990r. z wkładem utrzymywanym przez co najmniej pięć lat.