Hodowla
Do końca przyszłego roku gospodarstwa rolne muszą posiadać zbiorniki na gnojowicę
Unijne, a więc także i polskie, gospodarstwa rolne, prowadzące działalność w zakresie produkcji zwierzęcej, aby produkować mleko i trzodę chlewną oraz ubiegać się o dopłaty unijne, do końca 2008 r. muszą zostać wyposażone w urządzenia do przechowywania ich odchodów.Jednym z najważniejszych czynników określających przydatność zbiornika na gnojowicę jest, niezależnie od konstrukcji, jego szczelność. Musimy pamiętać, iż taki zbiornik powinien być zabezpieczony zarówno od strony wilgoci gruntowej, jak i od strony gnojowicy. Konieczne jest staranne uszczelnienie wszystkich trudnych miejsc, tzn. przerw roboczych, dylatacji, przejść rur itp.
Izolacja zewnętrzna
Prace izolacyjne należy rozpocząć od izolacji płyty dennej zbiornika. Ten etap należy wykonać na wysezonowanym chudym betonie. Podłoże gruntujemy odpowiednim roztworem, a po przeschnięciu nakładamy właściwą warstwę hydroizoalcyjną z izolacyjnej masy szpachlowej, grubością dostosowaną do warunków wodno-gruntowych (od 2 do 3 mm). Na dobrze wyschniętą powłokę układamy warstwę separacyjną, np. z geowłókniny i wylewamy płytę żelbetową, stanowiącą dno zbiornika.
Kolejnym etapem jest zabezpieczenie betonowego płaszcza. Prace te należy zacząć od jego strony zewnętrznej. Na styku płaszcz-płyta denna należy wykonać fasety (wyokrąglenia) o promieniu co najmniej 4 cm z zaprawy. Pierwszym etapem robót izolacyjnych jest oczywiście gruntowanie podłoża, analogiczne jak w przypadku płyty dennej. Wykonanie właściwej hydroizolacji zależne jest od warunków wodno-gruntowych i sposobu posadowienia zbiornika. Gdy grunt przepuszczalny ma dostateczną głębokość pod podstawą zbiornika, a materiał wypełniający wykop jest na tyle przepuszczalny, aby woda opadowa mogła bez zakłóceń przesiąkać do poziomu wód gruntowych z powierzchni terenu tak, aby nie mogła gromadzić się choćby na krótko, np. podczas silnych opadów (wartość współczynnika przepuszczalności nie może przekroczyć 10–4 m/s), do izolacji możemy zastosować - powłokę asfaltowo-żywiczną. Jeśli warunki wodno-gruntowe są mniej korzystne płaszcz zbiornika izolujemy przy pomocy masy izolacyjnej.
Izolacja wewnętrzna
Izolację wewnętrzną wykonywać należy z preparatów hydro- i chemoodpornych. I tak np. firma Izohan oferuje preparat hydroizolujący, który ma jednocześnie właściwości chemoodporne. Ekofolia wysokociśnieniowa 2-składnikowa Izohan posiada Aprobatę Techniczną AT-15-6882/2006. Badania przeprowadzane w Instytucie Techniki Budowlanej potwierdzają odporność powłoki na ścieki bytowe i gnojowicę.
Przy wykonywaniu powłoki izolującej bardzo istotną rolę odgrywa przygotowanie podłoża. Powierzchnia powinna być odpowiednio wysezonowana, nośna, wolna od jakichkolwiek powłok antyadhezyjnych (uniemożliwiających przyklejanie się betonu). Wszelkie środki i substancje mogące wpłynąć na pogorszenie przyczepności należy bezwzględnie usunąć.
Jeśli występują ubytki czy nierówności w podłożu, należy je wygładzić. Rysy o szerokości powyżej 0,5 mm muszą być wypełnione ciśnieniowo żywicą przed rozpoczęciem prac.
Szczególnej uwagi wymaga przygotowanie podłoża na złączach elementów pionowych z powierzchnią poziomą. Powierzchnie te różnie pracują względem siebie i naprężenia powstające pomiędzy tymi płaszczyznami koncentrują się w narożnikach.
Z tego względu we wszystkich narożnikach powinny być wtopione w hydroizolację taśmy uszczelniające. Ekofolia dostarczana jest w dwóch oddzielnych opakowaniach. Po rozmieszaniu obydwu składników, ściśle według wytycznych na opakowaniu, pierwszą cienką warstwę nanosi się pędzlem, w celu zamknięcia porów w podłożu, wcierając ją starannie w podłoże. Po naniesieniu należy odczekać ok. 3-4 godz., aby warstwa wyschła. Następne warstwy możemy aplikować przy pomocy płaskiej metalowej pacy. Szlamu nie należy aplikować grubiej niż na 1-2 mm w jednej operacji roboczej. Zignorowanie tych wytycznych grozi powstawaniem rys skurczowych. Między drugą i ewentualną trzecią warstwą należy zachować odstęp czasu wynoszący 4 godz. Wymagana łączna grubość warstwy to 3 mm (4,5 kg/m2).
Co mówi prawo
Przepisy nakładają m.in. obowiązek posiadania zbiorników o pojemności umożliwiającej gromadzenie co najmniej 4-miesięcznej produkcji nawozu naturalnego w postaci płynnej. (ustawa z 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 89, poz. 991 ze zm.). W praktyce jednak po 4 miesiącach przechowywania trudno jest wywieźć gnojówkę na pole ponieważ w czasie zimy, gdy ziemia jest zamarznięta i nie posiada okrywy roślinnej nie wolno jej wywozić. W związku z tym należy przyjmować 6-miesięczny cykl magazynowania odchodów zwierzęcych.
Dla uproszczenia bilansowania powierzchni płyty gnojowej i zbiornika operuje się pojęciem DJP tzn. duża jednostka przeliczeniowa (1 sztuka dorosłego bydła). Aby zapewnić 6-miesięczny okres przechowywania odchodów przewiduje się na 1 DJP= 3,5 m2 powierzchni płyty oraz 3 m3 pojemności zbiornika na gnojowicę przy ściółkowym systemie utrzymania zwierząt, a 11 m3 zbiornika na gnojowicę przy bez ściółkowym systemie utrzymania.
Zgodnie z Ustawą Prawo Budowlane z 7 lipca 1994 wg art.29 pkt. 1, pozwolenia na budowę nie wymaga budowa płyt do składowania obornika oraz szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do 25 m3. Obiekty te wymagają jedynie zgłoszenia przed rozpoczęciem robót. W Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 7.10.1997 (Dz. U. nr 132, poz. 877) w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie znajdują się szczegółowe wytyczne dotyczące projektowania i wykonywania zbiorników oraz podane są odległości płyt obornikowych i zbiorników na gnojowicę od innych budowli.
opracowała Barbara Klem
na podstawie materiałów Małgorzaty Kłapkowskiej z firmy Izohan
na podstawie materiałów Małgorzaty Kłapkowskiej z firmy Izohan
O czym zapominać nie wolno:
- stosować tylko rozwiązania systemowe
- stosować preparaty mające badania na odporność na gnojowicę
- szlam uszczelniający aplikować ściśle według wskazań producenta przestrzegając wytycznych warunków cieplno-wilgotnościowych i zawsze na odpowiednio przygotowane podłoże
- pierwsza warstwę bardzo dokładnie wcierać w podłoże twarda szczotką
- kontrolować jednostkowe i łączne zużycie preparatu
- szczególnie starannie wykonywać uszczelnienie trudnych miejsc (przejście ściana/dno zbiornika, ściana/ściana, naroża), w miejsca te wtapiać taśmy uszczelniające
- przejścia rur wykonywać zawsze z użyciem manszet uszczelniających
- bardzo starannie uszczelniać dylatacje