Porady

Siedmiu wspaniałych

Jak przygotować najlepszą kiszonkę z kukurydzy

Na X Międzynarodowych Targach Ferma Bydła w lutym tego roku w obecności wielu rolników, hodowców z całego kraju rozstrzygnięty został konkurs na kiszonkę wyprodukowaną w 2009r. cechującą się najwyższą jakością i wartością pokarmową. Organizatorem konkursu była firma Polmass SA oraz Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt Uniwersytetu Technologiczno- Przyrodniczego w Bydgoszczy.

Jakość i wartość pokarmowa kiszonek, w tym z całych roślin kukurydzy, zależy od wielu czynników. Wśród nich wymienić należy:

- jakość zakiszanego surowca – zwłaszcza skład chemiczny roślin, a w szczególności zawartość węglowodanów (łatwo fermentujących oraz włóknika czyli polisacharydów strukturalnych). Postrzegać należy również ewentualne zachwaszczenie plantacji kukurydzy, stopień zdrewnienia poszczególnych gatunków chwastów, stadium dojrzałości kukurydzy, a zwłaszcza ziarniaków;

- stopień rozdrobnienia zakiszanej masy. Wielkość cząstek powinna wynosić kilka centymetrów (według różnych autorów od 10 do 35 mm). Decydujący wpływ ma rodzaj i właściwe ustawienie sprzętu zbierającego;

- struktura rozdrobnionej masy powinna być wyrazista z ostrymi krawędziami, nie powinna mieć charakteru szarpanego. Pasza zakiszana musi być postrzegana jako pasza szorstka.

Spośród kilkuset przebadanych próbek kiszonek stwierdzono zwykle wysoką, a czasem zbyt wysoką zawartość suchej masy. W wielu kiszonkach zaobserwowano 40 do 50 % suchej masy co jest wartością zbyt dużą, zwłaszcza przy niedostatecznym rozdrobnieniu utrudnia odpowiednie ubicie (gęstość) zakiszanego surowca. Kiszonki wielokrotnie poddane były wtórnej fermentacji (szczególnie w okresie lata), poddane wysokiej temperaturze i dostępowi powietrza (tlenu). Zauważalne było osiąganie przez próbki wysokiej temperatury, pleśnienia co znamionować może wystąpieniem mikotoksyn. Zauważalne było korzystne działanie preparatów kiszonkowych, które chronią kiszonki przed negatywnym wpływem długotrwałego oddziaływania powietrza.

Analizując jakość 24 najlepszych kiszonek z terenu całej Polski zauważyć można optymalny skład chemiczny oraz wysoką wartość energetyczną. Przedstawione w tabeli 1 wartości dotyczą kiszonek z kukurydzy według obowiązujących w Polsce Norm Żywienia Zwierząt.

Zaś z danych zawartych w tabeli 2 wynika, że kiszonki z najlepszych gospodarstw całego kraju prezentowały się nadzwyczaj korzystnie niezależnie od rejonu, warunków glebowych i klimatycznych uzyskano bardzo wysokie parametry. Poziom suchej masy kształtował się na poziomie od 29,2% (gospodarstwo nr 24) do 42,4% (gospodarstwo nr 19). Przy dobrym rozdrobnieniu oraz ugnieceniu ten poziom wilgotności był optymalny do stworzenia warunków dla fermentacji kiszonki. Relatywnie wysoki był również poziom skrobi. W kiszonce z gospodarstwa nr 3 stwierdzono 29,1% suchej masy (wartość najniższa), natomiast w kukurydzy kiszonej w gospodarstwie nr 13 – 38,3% (wartość najwyższa). Wszystkie wyróżnione kiszonki charakteryzowały się wysoką wartością energetyczną. Sucha masa tych pasz cechowała się zawartością ponad 6 MJ NEL w 1 kg suchej masy, a nierzadko osiągała wartość prawie 7 MJ. Są to wyniki porównywalne z najlepszymi w Unii Europejskiej.

Do ścisłego grona (finału) dostało się 15 gospodarstw, które charakteryzowały się najlepszymi kiszonkami otrzymanymi z kukurydzy. Natomiast jako zwycięzców, laureatów wybrano siedem gospodarstw. Poniżej lista „Siedmiu wspaniałych” (lista w porządku alfabetycznym): GR Poświętne z woj. mazowieckiego, HZZ Żołędnica z woj. wielkopolskiego, OHZ Gajewo z woj. pomorskiego, OHZ Garzyn z woj. wielkopolskiego, OHZ Osiek z woj. małopolskiego, OHZ Osięciny z woj. kujawsko-pomorskiego oraz Spółdzielcza Agrofirma Witkowo Zakład Radziszewo z woj. zachodniopomorskiego. Na miano wyróżnienia zasługują również następujące gospodarstwa: SK Dobrzyniewo z woj. Kujawsko-pomorskiego i GRH Żydowo z woj. wielkopolskiego. Szkoda, że nie mamy laureatów z Podlasia. Dzięki m.in. takim fachowcom nasza gospodarka żywieniowa, polskie mleczarstwo ma określoną wysoką pozycje na arenie międzynarodowej.

Marzena Bęcłowicz

Fot. POLMASS SA